این اختلالات با وزوز و هایپراکوزیس همپوشانی دارند، اما مکانیسم های متمایزی دارند. در ادامه، توضیح جامع و مقایسه ای ارائه می شود:
۱. میسوفونیا (Misophonia)
تعریف:
- واکنش عاطفی شدید و غیرمنطقی به صداهای خاص (معمولاً صداهای دهانی یا تنفسی مثل جویدن، نفس کشیدن، یا کلیک کردن خودکار).
- تفاوت با هایپراکوزیس:
- هایپراکوزیس: حساسیت به بلندی صدا.
- میسوفونیا: حساسیت به ماهیت صدا (حتی اگر آرام باشد).
درمان:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): تغییر ارزیابی منفی از صداها.
- درمان بازآموزی صدا (TRT): ترکیب صوت درمانی با مشاوره.
- تکنیک های آرام سازی: کاهش پاسخ سیستم عصبی خودمختار.
۲. فونوفوبیا (Phonophobia)
تعریف:
- ترس مرضی از صداهای خاص (مثل صدای بلندگو یا آژیر).
- زیرمجموعه اختلالات اضطرابی محسوب میشود.
- تفاوت با هایپراکوزیس:
- هایپراکوزیس: درد فیزیکی ناشی از بلندی صدا.
- فونوفوبیا: ترس روانی پیش از مواجهه با صدا.
درمان:
- مواجهه درمانی (Exposure Therapy): کاهش حساسیت با مواجهه تدریجی.
- داروهای ضداضطراب: در موارد شدید.
۳. سندرم سر منفجره (Exploding Head Syndrome)
تعریف:
- احساس صدای انفجار، شلیک گلوله، یا ضربه شدید در سر هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن.
- یک ختلال خواب محسوب می شود.
درمان:
- آموزش و اطمینان بخشی: اغلب خوشخیم است.
۵. ارتباط با وزوز و هایپراکوزیس
- همزمانی شایع: بیماران مبتلا به وزوز ممکن است میسوفونیا یا هایپراکوزیس نیز داشته باشند.
- تشخیص افتراقی:
وزوز: درک صدا بدون منشأ خارجی.
سندرم سر منفجره: صداهای کوتاه و غیرمداوم.