۱. تعریف هایپراکوزیس (Hyperacusis)
- هایپراکوزیس به حساسیت بیمارگونه به صداهای معمولی محیط (مثل صدای آب جاری، باز شدن درب، یا صحبت عادی) اشاره دارد.
- بیماران این صداها را بیش ازحد بلند، تحریک کننده یا حتی دردناک توصیف میکنند.
- تفاوت با میزوفونیا (Misophonia):
- هایپراکوزیس: حساسیت به بلندی صدا (فیزیکی).
- میزوفونیا: واکنش عاطفی منفی به صداهای خاص (مثل جویدن غذا).
۲. مکانیسم های ایجاد هایپراکوزیس
الف) نظریه های عصبی-مرکزی:
- افزایش تقویت سیگنال در سیستم عصبی مرکزی:
- آسیب به حلزون گوش یا عصب شنوایی ممکن است منجر به جبران بیش ازحد مغز و افزایش حساسیت به صداها شود.
- اختلال در سیستم حفاظت شنوایی مرکزی (Central Gain):
- کاهش ورودی صوتی به مغز (مثلاً به دلیل کم شنوایی) باعث افزایش حساسیت نورون های شنوایی میشود.
ب) عوامل روانشناختی:
- استرس، اضطراب، یا PTSD میتوانند هایپراکوزیس را تشدید کنند.
۳. ارتباط هایپراکوزیس با وزوز گوش
- ۴۰-۸۰% بیماران مبتلا به وزوز، هایپراکوزیس نیز دارند.
- هر دو اختلال ممکن است ناشی از تغییرات مشابه در سیستم عصبی مرکزی باشند.
- درمان های مشترک:
- بازآموزی وزوز (TRT).
- صوت درمانی (استفاده از نویز سفید یا صداهای کمکی).
۴. ارزیابی هایپراکوزیس
الف) مصاحبه بالینی:
- پرسش درباره حد آستانه ناراحتی (LDL - Loudness Discomfort Level):
- حداقل سطح صدایی که بیمار آن را ناخوشایند میداند (معمولاً زیر ۸۰ دسیبل در هایپراکوزیس).
ب) تستهای شنوایی سنجی:
- اندازهگیری LDL: با ارائه تونهای خالص در فرکانس های مختلف.
- پرسشنامه های استاندارد
۵. درمان هایپراکوزیس
الف) صوت درمانی (Sound Therapy):
- هدف: کاهش حساسیت سیستم شنوایی با ارائه صداهای کمکی.
- روش ها:
- نویز سفید/صورتی: با شدت بسیار پایین (زیر آستانه ناراحتی).
- سمعکهای مولد صدا: برای بیماران با کم شنوایی همراه.
ب) درمان شناختی-رفتاری (CBT):
- تغییر واکنش های عاطفی به صداها.
- آموزش تکنیک های آرام سازی (Relaxation Techniques).
ج) بازآموزی وزوز و هایپراکوزیس (TRT):
- ترکیب صوت درمانی با مشاوره برای عادی سازی درک صداها.
