بیماری های مجرای گوش خارجی

مقدمه

مجرای گوش خارجی یا کانال شنوایی، بخشی از گوش خارجی است که از لاله گوش تا پرده صماخ کشیده می شود. این مجرا از پوست، غضروف و استخوان تشکیل شده و دارای غددی است که موم گوش را تولید می کنند. موم گوش نقش مهمی در حفاظت از مجرای گوش خارجی در برابر عوامل محیطی مانند آب، گرد و غبار، میکروب ها و جسم خارجی دارد. همچنین موم گوش به حفظ رطوبت و اسیدیته مناسب مجرای گوش خارجی کمک می کند. بیماری های مجرای گوش خارجی می توانند به دلیل عفونت، التهاب، آسیب، تومور، بدشکلی یا انسداد رخ دهند. این بیماری ها می توانند علائم مختلفی مانند درد، خارش، ترشح، خونریزی، تورم، قرمزی، کاهش شنوایی و تعادل ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی انواع بیماری های مجرای گوش خارجی و روش های درمان آنها می پردازیم.

انواع بیماری های مجرای گوش خارجی

• عفونت حاد گوش خارجی: این بیماری به اوتیت اکسترن یا گوش شناگر هم معروف است. در این بیماری، سطح پوست مجرای گوش خارجی به دلیل ورود آب، موم گوش، جسم خارجی یا تراشیدگی پوست آسیب دیده و محلی برای رشد باکتری ها فراهم می شود. عامل شایع این بیماری استافیلوکوکوس آورئوس است. این بیماری معمولا در فصل تابستان و در افرادی که شنا می کنند شایع تر است. درمان این بیماری با قطره گوش حاوی آنتی بیوتیک و ضد التهاب و گاهی آنتی بیوتیک خوراکی انجام می شود.

• عفونت مزمن گوش خارجی: این بیماری زمانی رخ می دهد که عفونت حاد گوش خارجی به درستی درمان نشود یا چندین بار تکرار شود. در این بیماری، عفونت به بافت های زیرین مجرای گوش خارجی و گاهی به استخوان های اطراف پخش می شود. علائم این بیماری شبیه عفونت حاد است اما کمتر شدید هستند. خارش، سوزش، فشار و ترشح ممکن است وجود داشته باشند. درمان این بیماری با قطره گوش حاوی آنتی بیوتیک و ضد قارچ و آنتی بیوتیک خوراکی و گاهی جراحی انجام می شود.

• عفونت قارچی گوش خارجی: این بیماری به اوتومایکوزیس هم معروف است. در این بیماری، قارچ هایی مانند آسپرژیلوس یا کاندیدا در مجرای گوش خارجی رشد می کنند. عواملی مانند دیابت، ضعف سیستم ایمنی و شرایط مرطوب می توانند این بیماری را تسهیل کنند. علائم این بیماری شامل خارش، ترشح، سوزش، درد و کاهش شنوایی هستند. ممکن است توده های سفید، سیاه یا سبز رنگ در مجرای گوش خارجی دیده شوند. درمان این بیماری با تمیز کردن مجرای گوش خارجی و قطره گوش حاوی ضد قارچ انجام می شود.

• عفونت ویروسی گوش خارجی: این بیماری به ندرت رخ می دهد و معمولا به دلیل ویروس هایی مانند هرپس سیمپلکس، واریسلا زوستر یا ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می­شود. علائم این بیماری شامل زخم ها، ترشح، خارش، درد و تورم مجرای گوش خارجی هستند. درمان این بیماری با داروهای ضد ویروسی و ضد التهاب انجام می شود.

• استئوما و اگزوستوز (osteoma and exostosis): دو نوع رشد خوش خیم استخوانی هستند که می توانند در مجرای گوش خارجی ایجاد شوند. این دو بیماری از لحاظ علت، شکل، محل و درمان با هم تفاوت دارند. علت دقیق ایجاد استئوما و اگزوستوز مشخص نیست، اما برخی عوامل خطر ممکن است نقش داشته باشند. اگزوستوز معمولا به دلیل قرار گرفتن مکرر در آب سرد ایجاد می شود که باعث واکنش پری استئوم (غشای استخوانی) و رشد استخوان می شود. استئوما ممکن است به دلیل اختلالات ژنتیکی، التهابات، آسیب ها یا تومورهای دیگر ایجاد شود. اگزوستوز به صورت رشد های استخوانی صاف و گرد است که معمولا چندگانه و دو طرفه هستند. استئوما به صورت رشد های استخوانی ناهموار و مخروطی است که معمولا تکی و یک طرفه هستند. اگزوستوز معمولا در بخش داخلی مجرای گوش خارجی روی سطوح جلویی، پایینی و عقبی استخوان رشد می کنند. استئوما معمولا در بخش خارجی مجرای گوش خارجی روی استخوان رشد می کنند. درمان اگزوستوز و استئوما بستگی به شدت، علائم و عوارض آنها دارد. اگر رشد های استخوانی کوچک باشند و علائمی مانند درد، التهاب، ترشح، کاهش شنوایی و انسداد مجرای گوش خارجی ایجاد نکنند، ممکن است نیازی به درمان نباشد. اما اگر رشد های استخوانی بزرگ باشند و علائمی را ایجاد کنند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. این جراحی می تواند باعث کاهش علائم و بهبود شنوایی شود، اما ممکن است خطراتی مانند عفونت، خونریزی، آسیب به پرده صماخ، تنگ شدن مجرای گوش خارجی و فلج صورت داشته باشد. بنابراین، جراحی باید با احتیاط و توسط پزشک متخصص انجام شود.

استئوما

اگزوستوز

• میکروشیا/آنوشیا یا آترزی گوشی مادرزادی: یک نوع ناهنجاری تولدی از گوش است که در آن گوش خارجی به درستی تکامل نیافته و یا به شکل ناهنجار (میکروشیا) یا اصلا وجود ندارد (آنوشیا). مجرای گوش خارجی هم ممکن است آترزی (بسته) باشد. این ناهنجاری می تواند در یک گوش (یک طرفه) یا هر دو گوش (دو طرفه) رخ دهد. این ناهنجاری معمولا تاثیری بر گوش داخلی (قسمتی از گوش که در داخل سر قرار دارد) ندارد، اما برخی از کودکان با این ناهنجاری همچنین ممکن است مجرای گوش خارجی باریک یا ناپدید باشند. علت دقیق ایجاد میکروشیا/آنوشیا یا آترزی گوشی مادرزادی در اکثر موارد نامشخص است. برخی از کودکان به دلیل تغییر در ژن هایشان این ناهنجاری را دارند. در برخی موارد، این ناهنجاری به دلیل ناهنجاری در یک ژن، می تواند یک سندرم ژنتیکی ایجاد کند. این ناهنجاری ها همچنین تصور می شود که به دلیل ترکیبی از ژن ها و عوامل دیگر، مانند چیزهایی که مادر در محیط با آنها در تماس است یا آنچه که مادر می خورد یا می نوشد یا برخی از داروهایی که او در دوران بارداری استفاده می کند، ایجاد می شوند. درمان میکروشیا/آنوشیا یا آترزی گوشی مادرزادی بستگی به شدت، علائم و عوارض آنها دارد. برخی از روش های درمان عبارتند از:

1. جراحی: جراحی می تواند برای بازسازی گوش خارجی و مجرای گوش خارجی انجام شود. این جراحی معمولا در سنین بالاتر از 5 سال انجام می شود.
2. دستگاه های شنوایی: دستگاه های شنوایی می توانند برای بهبود شنوایی کودکان با آترزی گوشی مادرزادی مفید باشند. این دستگاه ها می توانند از نوع راه هوایی یا راه استخوانی باشند. دستگاه های راه هوایی صدا را از طریق هوا به گوش می رسانند. دستگاه های راه استخوانی صدا را از طریق ارتعاش استخوان به گوش می رسانند. این دستگاه ها می توانند به صورت موقت یا دائمی بر روی گوش یا استخوان جمجمه نصب شوند.
3. مشاوره و آموزش: مشاوره و آموزش می توانند برای کمک به کودکان با میکروشیا/آنوشیا یا آترزی گوشی مادرزادی و خانواده هایشان مفید باشند. این خدمات می توانند شامل ارزیابی شنوایی، آموزش زبان و گفتار، حمایت روانی و اجتماعی و ارائه اطلاعات در مورد گزینه های درمانی باشند.