مقدمه:
شنواییسنجی کودکان یکی از مهمترین ارزیابیهای تشخیصی در ادیولوژی است که بهمنظور شناسایی کمشنوایی و اختلالات شنوایی در نوزادان و کودکان انجام میشود. از آنجا که شنوایی نقش حیاتی در رشد گفتار، زبان و مهارتهای شناختی دارد، تشخیص بهموقع کمشنوایی ضروری است. این مقاله به بررسی روشهای مختلف شنواییسنجی کودکان، پروتکلهای اجرایی و واکنسهای صوتی در سنین مختلف میپردازد.
انواع تستهای شنواییسنجی کودکان:
تستهای شنواییسنجی کودکان به دو دستهی سابجکتیو (عینی) و ابجکتیو (غیرعینی) تقسیم میشوند. انتخاب روش ارزیابی به سن کودک، سطح همکاری و شرایط بالینی بستگی دارد.
۱. تستهای ابجکتیو (غیرعینی)
این تستها بدون نیاز به همکاری کودک انجام میشوند و معمولاً برای نوزادان و کودکان کمسن استفاده میشوند:
الف) آزمون گسیل آکوستیک گوش (OAE)
- هدف: ارزیابی عملکرد حلزون گوش (سلولهای مویی خارجی).
- پروتکل اجرا:
- پروب در مجرای گوش قرار میگیرد و پاسخهای حلزون به محرکهای صوتی ثبت میشود.
- معمولاً در غربالگری شنوایی نوزادان استفاده میشود.
- نتایج Pass (طبیعی) یا Refer (نیاز به ارزیابی بیشتر) گزارش میشود.
ب) آزمون پاسخ شنوایی ساقهی مغز (ABR)
- هدف: ارزیابی مسیر عصبی شنوایی از گوش تا ساقهی مغز.
- پروتکل اجرا:
- الکترودها روی سر کودک نصب میشوند و پاسخهای مغزی به صدا ثبت میگردد.
- در نوزادان معمولاً تحت شرایط خواب طبیعی یا آرامبخش انجام میشود.
- برای تعیین آستانهی شنوایی و تشخیص نوروپاتی شنوایی کاربرد دارد.
ج) آزمون پاسخ پایدار شنوایی (ASSR)
- هدف: ارزیابی آستانههای شنوایی در فرکانسهای مختلف.
- پروتکل اجرا:
- مشابه ABR است، اما پاسخها به محرکهای مدولهشده تحلیل میشوند.
- برای کودکان کمشنوا که نیاز به سمعک یا کاشت حلزون دارند مفید است.
۲. تستهای سابجکتیو (عینی)
این تستها نیاز به همکاری کودک دارند و برای کودکان بزرگتر استفاده میشوند:
الف) آزمون مشاهدهای رفتار شنوایی (BOA)
- هدف: ارزیابی واکنشهای کودک به صداهای مختلف.
- پروتکل اجرا:
- برای کودکان ۶ ماه تا ۲ سال کاربرد دارد.
- صداهای مختلف (مثل جغجغه، سوت) در فواصل مختلف ارائه میشود و پاسخهای کودک ثبت میشود.
ب) آزمون بازی شرطی (CPA)
- هدف: سنجش آستانهی شنوایی با استفاده از روشهای بازیگونه.
- پروتکل اجرا:
- برای کودکان ۲ تا ۵ سال مناسب است.
- کودک با شنیدن صدا، یک فعالیت (مثل انداختن یک توپ در جعبه) انجام میدهد.
ج) ادیومتری تقویت دیداری (VRA)
- هدف: ارزیابی شنوایی با استفاده از پاداشهای دیداری.
- پروتکل اجرا:
- برای کودکان ۶ ماه تا ۲٫۵ سال استفاده میشود.
- کودک با شنیدن صدا به سمت منبع نور یا تصویر پاداش میچرخد.
د) ادیومتری استاندارد (Pure Tone Audiometry)
- هدف: تعیین آستانهی شنوایی در فرکانسهای مختلف.
- پروتکل اجرا:
- برای کودکان بالای ۵ سال که توانایی همکاری دارند.
- کودک با شنیدن صدا دکمه را فشار میدهد یا دست خود را بالا میبرد.
واکنشهای صوتی کودکان در سنین مختلف:
واکنش کودک به صدا بسته به سن متفاوت است:
۱. نوزادان (تولد تا ۶ ماهگی)
- رفلکس مورو (پرش اندامها) در پاسخ به صداهای بلند.
- بیدار شدن از خواب با صداهای ناگهانی.
- ساکت شدن هنگام شنیدن صدای والدین.
۲. شیرخواران (۶ ماه تا ۲ سالگی)
- چرخش سر به سمت صدا.
- تقلید صداهای ساده (مثل "بابا").
- واکنش به نام خود.
۳. کودکان نوپا (۲ تا ۵ سالگی)
- اجازهدادن به انجام دستورات ساده (مثل "بگو سلام").
- تشخیص جهت صدا.
- رشد گفتار و زبان متناسب با سن.
۴. کودکان مدرسهای (۵ سال به بالا)
- توانایی انجام ادیومتری استاندارد.
- تشخیص گفتار در نویز.
- توسعهی کامل مهارتهای زبانی.
جمعبندی:
شنواییسنجی کودکان نیازمند روشهای تخصصی و تطبیقپذیر با سن و سطح رشد کودک است. تستهای ابجکتیو مانند OAE و ABR برای نوزادان و تستهای سابجکتیو مانند VRA و CPA برای کودکان نوپا و پیشدبستانی مناسب هستند. ارزیابی دقیق واکنش های صوتی در سنین مختلف به تشخیص بهموقع کمشنوایی و مداخلهی زودهنگام کمک میکند.

دیدگاه خود را بنویسید